Batık Maliyet Yanılgısı – Sunk Cost Fallacy Nedir?
Yazı İçeriği
Batık maliyet kavramı ne kadar ekonomi ilgili bir çağrışım yapsa da, aslında kendisi, farkına varmadığınız durumlarda hayatınıza en çok zarar veren önyargılardan bir tanesidir. Batık maliyet yanılgısı, bir süreç üzerinde belirli bir emek harcanmasının ardından, vazgeçilmek istensen de, kat edilen yoldan dolayı sürece devam edilmesinin bize verdiği zarardır.
Batık maliyet yanılgısı davranışsal iktisat alanında ortaya atılan zihinsel yanılgılardan sadece bir tanesidir.
Batık Maliyet Yanılgısı Örnekleri
Batık maliyet yanılgısı – Sunk Cost Fallacy – olayını basit bir kaç örnek üzerinden açıklamak daha sağlıklı olacaktır.
Bankaya gitmek için evden çıkıyorsunuz ve yarı yolda bankanın o gün bayramdan dolay kapalı olduğunu hatırlıyorsunuz. Bankanın kapalı olduğuna emin olsanız da yolun yarısını yürüdüğünüz için gidip bir kontrol etmek istiyorsunuz bankayı. Elbette kapı duvar oluyorsunuz.
Yeni aldığınız kitabın 100 sayfasını okuduktan sonra, kitapdan sıkılıyor ve kitabın size hiçbir şey katmadığını fark ediyorsunuz. Okumaya devam ediyorsunuz, 100 sayfa boşa gitmesin diye.
2 yıl boyunca çalıştığınız sektörün size uygun olmadığını fark ediyorsunuz fakat bu 2 yıl boyunca aldığınız tecrübeyi ve verdiğiniz emeği çöpe atmamak için, bu sektörde devam ediyorsunuz. Burada oluşan batık maliyet yanılgısı ise; kararınızı, gelecek getiriye göre değil de geçmişte maliyete göre vermenizdir. 2 yıllık bir maliyet, gelecekteki 30 yıllık kariyeriniz karşısında o kadar ufaktır ki.
O fast food zincirinden aldığınız kızarmış patatesleri, sırf satın aldık diye zorla bitirmek…
Batık Maliyet ve Dijital Pazarlama
Emin olun ki bloğumda yazdığım bütün bu psikolojik önyargılar dijital pazarlama dünyasında bir şekilde karşımıza çıkıyor. Batık maliyetin en güzel örneği çoğul adımlı başvuru ve iletişim formlarıdır. Çok adımlı başvuru formlarında, bütün bilgileri tek devasa bir formda almak yerinde, form segmente edilip bilgiler adım adım toplanır.
Bu tarz formların ilk getirisi; gamification ile etkileşimi arttırmak, ikincisi ile kullanıcılara adım ilerleterek batık maliyet hissi uyandırmak ve formu tamamlamalarını sağlamaktır.
Çıkarılan Dersler
Zevk almadığım kitaplardan,oyunlardan ve filmlerden çok daha kolay sıyrılabiliyorum artık. Verdiğim 30 lira ve okuduğum 100 sayfa, 600 sayfalık sevmediğim bir kitabı okumak için yeterli bir maliyet değil benim için.
Daha da büyük düşünmek istiyorsanız; işinizi, ilişkinizi ve sizi mutsuz eden fakat sürdürdüğünüz şeyleri bir gözden geçirin derim. Gözden geçirirken de, geçmişte yaptığınız yatırımlar ne kadar önemli olsa da, gelecekteki değerleri sakın gözardı etmeyin. Geleceğin belirsizliğinden dolayı, beyniniz geçmiş verilere dayanarak karar vermek isteyecektir, hafifçe dürtün onu karar vermeden önce.
İlgili İçerik: Bilişsel Önyargılar Rehberi
İlgili Kategori: Davranışsal İktisat
Usanmadan yapılan hatalar, çıkarılan onlarca ders ve bu süreçte gelişen bakış açılarım. İşte size Yirmilerim…
Beni 3 dakikada tanımak için linke tıkla!
Aşağıdaki sosyal medya hesaplarımdan da maceralarımı takip edebilirsin 🙂
