Komşu Olasılıklar ile Gölge Gelecekte Yol Bulmak

Hayattaki hedeflerinize nasıl ulaşacağınız konusunda karamsarlığa mı düşüyorsunuz?

İhtiyacınız olan konularda kimsenin size yol göstermediğinden mi yakınıyorsunuz?

Dolduramadığınız ve sizi zayıf kılan boşluklar mı var yaşantınızda?

Bu sorular kafanızı kurcalıyorsa doğru yazıyı okuyorsunuz demektir.

Bu yazı mevcut durumunuzdan nasıl yola çıkarak gitmek istediğiniz ideal noktalara gidebileceğinizi anlatacak. Bir yandan da sizi bu süreçte motive edip, aslında hedeflerinize ulaşmanın ne kadar doğal ve basit bir şey olduğunu açıklayacak.

İçeriğin de başlık kadar havalı olmasına özen göstermekle beraber, yazımda iki orijinal kelimeyi kişisel çevirim ile kullanacağım.

Adjacent Possible = Komşu Olasılık

Shadow Future = Gölge Gelecek

---

Komşu Olasılık Nedir?

Kuramsal biyolog Stuart Kauffman tarafından ortaya atılan “Adjacent Possible” yani Komşu Olasılık kavramı aslında biyolojik evrimin nasıl ilerlediği ile ilgilidir.

Bu bakışa göre evrim büyük sıçramalar yerine çok daha ufak adımlar ile milyonlarca yıl boyunca süregelen ve birbirini doğuran komşu olasılıklara dayanıyor.

Shadow Future yani Gölge Gelecek kavramını ise, içinde bütün komşu olasılıkların bulunduğu, yapacağınız her seçim ile sizi farklı yerlere götürebilecek belirsiz/tahmin edilemez bir gelecek olarak düşünün.

Yukarıdaki resmin merkezini hayatınız olarak konumlandırın. Şimdiye kadar hayatınızda yaptığınız tüm seçimler, insanlarla girdiğiniz tüm etkileşimler ve kendinize kattığınız tüm yetenekler bu merkezi oluşturuyor. Merkezin dışında gördüğünüz her yıldız ise ulaşabileceğiniz ve hayatınıza katabileceğiniz komşu olasılıklar anlamına geliyor. Uçsuz bucaksız karanlık uzay ise göremediğimiz ve varlığından bile haberdar olmadığımız gölge geleceği oluşturuyor.

Metaforlara girmeden, kavramları olabildiğince günlük hayat çerçevesinde anlatmaya çalışacağım.

Lisede 4 yıl boyunca aldığınız piyano dersleri resmin merkezinde bulunuyor. Hava alanında uçağınızı beklerken lobideki piyanoyu görünce ufak bir yıldız parıldıyor, çalmaya başlıyorsunuz insanlar sizi çekip sosyal medyada paylaşıyor ve farklı yıldızlar parıldamaya başlıyor. Güzel sanatlar fakültesine yazılıyorsunuz, Youtube kanalı açıyorsunuz, konserler veriyorsunuz. İşte makine mühendisi olmak isteyen ve konser vermekle alakası olmayan bir çocuğun olasılık ve aksiyonlarla şekillenen hikayesi.

---

Bütün teknolojik icatlar da aslında komşu olasılıklar sayesinde oluşmuştur. İlk cep telefonu icat edilirken, Flappy Bird oyunu gölge gelecekte kimsenin hayal edemeyeceği bir noktaydı. Telefon, akıllı telefon, App Store derken sonsuz tane olasılığın birbirine bağlantılı olarak ilerlemesi bize Flappy Bird oynama imkanını sundu. Pek de lazım değildi ama hayat işte.

Kimse Avrupa’dan coğrafi keşiflere çıkanlara “abi durun Trump başkan seçilecek” gibi bir uyarıda bulunmadı. Adamlar ticaret yolları ve doğal kaynaklar ararken, yüzlerce yılın ardından işler bambaşka, o zamanlar hayal bile edilemeyen bir noktaya ulaştı.

Komşu olasılıkların en güzel yanı da onları keşfettikçe, bu yıldızların etraflarını aydınlatması ve karanlık gelecekteki alakalı diğer olasılıklarından haberdar olmanız. Yedi yaşındayken bilgisayar ile tanıştım, on yaşında internet ile, üniversitede ise dijital pazarlama ile. Şimdi ise dijital pazarlama alanında kariyerimi devam ettiriyorum ve bu olasılığın açacağı komşu olasılıklar çerçevesinde hayatımı sürdürüyorum. 7 yaşındaki halime sorsaydınız dijital pazarlama kelimesinden haberi bile yoktu çünkü o kavram karalık gelecekte bir noktaydı ve yukarıda bahsettiğim ve benzeri binlerce adım sayesinde görüp ulaştığım bir nokta oldu.

Komşu olasılık ve gölge gelecek kavramlarını en güzel gösteren film Forrest Gump’dır muhtemelen. Bir insanın minik olasılıklar silsilesi ile hayatını nasıl şekillendirebileceğini ve asla hayalini bile kuramayacağı bir çok noktaya ve konuma nasıl gelebileceğinin hikayesini anlatır film.

 

Peki siz hayatta hayalini kurduğunuz noktaları görebiliyor musunuz?

Bu noktalara ulaşmak için önünüzdeki olasılıkları nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ümitsizliğe kapılıp motivasyonunuzun  düşük olma nedeni, asıl istediğiniz şeylerin gölge gelecekte bulunması ve buraya nasıl ulaşacağınızı bilmemeniz olabilir mi?

 

 

Komşu Olasılıklar ile Hedeflerimize Ulaşmak

Üniversite yıllarınızda her gün öğlene kadar tembellik edip uyuyorsanız, uyuma eyleminiz ile o süre zarfında mümkün olan bütün bütün olasılıkları çöpe atıyorsunuz demektir. Rüyanızda loto sonuçlarını görme olasılığına güveniyor olabilirsiniz. Uyuyarak o zaman diliminde yapacağınız hataların önüne geçiyor bile olabilirsiniz, kim bilir. Gecenin bir yarısında sarhoşken eski sevgilinize mesaj atma fikri aklınızı çeliyorsa, evet gidip uyuyup kendinizi bu olasılığa kapatmak mantıklı olabilir.

Okuduklarınızdan da anlayacağınız gibi, uyuma aktivitesi bile, binlerce olasılığı söndürüp başka binlerce olasılık açabilir sizlere. Fakat hayatta hedefleriniz varsa, çabalarken önünüze çıkan olasılıklar sizi daha ileri taşıyacaktır. Aynı şekilde ruh eşinizle tanışmak istiyorsanız evde bilgisayar oynamak yerine, dışarı çıkıp yeni insanlar tanımak ve etkileşimlerinizi arttırmak daha mantıklı olacaktır.

Hayatınıza farklılıklar katın, aynı kapılar her zaman aynı yerlere açılacaktır ve siz aynı odada kendinizi hapis ettikçe, farklı kapıların sizleri nerelere götürebileceğini hayal edemezsiniz. Friends’in tüm sezonlarını bir kez daha izlemek ne kadar heyecanlı dursa da, sizi o duvarların içerisinde tutmaktan başka bir işe yaramayacaktır.

Hedefleriniz doğrultusunda attığınız her adım, öğrendiğiniz her şey, yaptığınız her araştırma, komşu olasılıklar açarak sizleri hedeflerinize ve hatta varlığından bile haberdar olmadığınız, gölge gelecekteki tutkularınıza yönlendirecektir.

Telaş etmeyin, ümitsizliğe kapılmayın, her gün karanlık gökyüzünde bir kaç yıldız yerleştirmeniz fazlasıyla yeterli olacaktır.

Bu yazının tamamını okuyarak ilk yıldızı yerleştirdiğiniz bile, bir sonraki adımı sizlere bırakıyorum.